เหล็กกล้าทำเครื่องมือ

เหล็กกล้าทำเครื่องมือ เป็นชนิดหนึ่งของเหล็กคาร์บอนและเหล็กเจือ ที่ออกแบบมาเพื่อใช้ในการผลิตเครื่องมือและแม่พิมพ์ที่ใช้ในกระบวนการผลิตต่างๆ เหล็กกล้าทำเครื่องมือมีลักษณะเด่นคือความแข็งสูง ทนทานต่อการสึกหรอ มีความแข็งแรงควบคู่กับความเหนียวสูง และสามารถรักษาคมของคมตัดได้ เหล็กกล้าทำเครื่องมือนิยมใช้ในงานที่เครื่องมือต้องทนต่ออุณหภูมิสูง แรงเสียดทาน และการสึกหรอ

เหล็กกล้าทำเครื่องมือมีหลายชนิด แต่ละชนิดมีคุณสมบัติและการใช้งานที่แตกต่างกัน ในที่นี้จะกล่าวถึงชนิดที่นิยมใช้ ได้แก่

• เหล็กทำเครื่องมือชนิดเหล็กคาร์บอน เหล็กชนิดนี้มีเฉพาะคาร์บอนเป็นธาตุผสม ประมาณ 0.60% ถึง 1.5% มีความแข็งแรงและทนทานต่อการสึกหรอสูง แต่ไม่ทนต่อแรงกระแทก เหล็กกล้าทำเครื่องมือชนิดเหล็กคาร์บอนนี้นิยมใช้ในการทำเครื่องมือตัด เช่น สว่าน สิ่ว และเสียม
• เหล็กทำเครื่องมือชนิดเจืออัลลอยด์ เหล็กชนิดนี้มีธาตุผสมเพิ่มเติม เช่น โครเมียม แวนาเดียม ทังสเตน หรือโมลิบดีนัม เพื่อเพิ่มคุณสมบัติของเหล็ก ธาตุผสมเหล่านี้ช่วยเพิ่มความแข็ง ความแข็งแรงควบคู่กับความเหนียว และทนทานต่อการสึกหรอ เหล็กกล้าทำเครื่องมือชนิดเจืออัลลอยด์ใช้กันอย่างกว้างขวางในการผลิตเครื่องมือตัด และแม่พิมพ์สำหรับงานในอุตสาหกรรมต่างๆ เช่น ยานยนต์ อากาศยาน และการผลิต
• เหล็กทำเครื่องมือความเร็วสูง (HSS) เป็นชนิดของเหล็กเครื่องมือที่ออกแบบมาเพื่อทนต่ออุณหภูมิสูง และรักษาความแข็งแรงได้ในอุณหภูมิสูง เหล็กทำเครื่องมือรอบสูงหรือความเร็วสูง มีปริมาณทังสเตน โมลิบดีนัม โครเมียม และแวนาเดียมสูงมาก ซึ่งทำให้มีความทนต่อความร้อนและการสึกหรอสูง เหล็กชนิดนี้นิยมใช้ในเครื่องมือตัดสำหรับงานเครื่องจักรกล เช่น ดอกสว่าน มีดกลึง และมิลลิ่งคัตเต่อร์ต่างๆ
• เหล็กทำเครื่องมืองานเย็น เหล็กทำเครื่องมืองานเย็นออกแบบมาเพื่อใช้ในงานที่เครื่องมือทำงานในอุณหภูมิห้อง หรือไม่เกินกว่า250⁰C มีความแข็ง ทนทานต่อการสึกหรอ และความแข็งแรงควบคู่กับมีความเหนียวสูง เหมาะสำหรับปั๊มชิ้นส่วนโลหะที่อุณหภูมิต่ำ เหล็กกล้าทำเครื่องมืองานเย็นนิยมใช้ในการทำแม่พิมพ์ปั๊ม และเครื่องมือตัดสำหรับงาน เช่น การตัด การปั๊ม และการขึ้นรูปเย็น
• เหล็กทำเครื่องมืองานร้อน ถูกออกแบบมาเพื่อให้ทนต่ออุณหภูมิสูง และต้านทานความเสียหายเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิใช้งานอย่างรวดเร็วหรือThermal Shock Resistance เหล็กกล้าทำเครื่องมืองานร้อนมีความแข็งแรง และคงความแข็งที่อุณหภูมิสูงได้เป็นอย่างดี และต้านทานHeat-Checkingและการเสียรูปได้เป็นอย่างดี  เหล็กชนิดนี้ใช้ในการทำแม่พิมพ์ที่ใช้งานในอุณหภูมิสูง หรือมีอุณหภูมิทำงานสูงเกินกว่า250⁰C เหมาะสำหรับทำแม่พิมพ์ เช่น แม่พิมพ์ตีขึ้นรูปร้อน แม่พิมพ์อลูมิเนียนเอ็กทรูชั่น แม่พิมพ์ไดคาสติ้ง และยังสามารใช้ในงานแม่พิมพ์พลาสติกบางชนิด เป็นต้น
• เหล็กทำเครื่องมือทนต่อการกระแทก เหล็กชนิดนี้ทนต่อการกระแทกถูกออกแบบมาเพื่อดูดซับแรงกระแทก ต้านทานการแตกจากแรงกระแทก มีความแข็งแรงควบคู่ความเหนียวสูงต้านทานการบิ่นของคมตัดได้ดี  ปกติมักใช้ทำเป็นหัวฆ้อน สกัด เป็นต้น

วิธีการเลือกเกรดเหล็กกล้าทำเครื่องมือที่เหมาะสมกับการใช้งาน…(อ่านเพิ่มเติม)